Koelwaterbehandeling

Industriële koeltorens gebruiken water, dat kan gewoon leidingwater zijn, maar ook kanaalwater, bronwater of proceswater. Deze hebben allen een verschillende samenstelling en kenmerken zowel bacteriologisch als fysisch-chemisch. Bacteriologisch wordt er gekeken naar een kiemgetal. Dit zijn alle voorkomende bacteriën in het water, dit is niet per definitie een risico voor de gezondheid, maar meer een maat voor bacteriologische aanwezigheid.

Naast het kiemgetal is Legionella een belangrijke parameter. De aanwezigheid van Legionella kan duiden op een risico voor de gezondheid van de mens. De norm wordt gesteld op 100 KVE/1000ml. Alle waarden onder deze norm worden als ‘een beheerst koelwater systeem’ beschouwd. Als waarden boven de norm komen moet er actie worden ondernomen. Als vuistregel kan gesteld worden:

• >100 KVE/1.000ml           dosering biocide verhogen
• >1.000KVE/1.000ml         direct actie ondernemen. Biocide verhogen, koelsysteem reinigen
• >10.000KVE/1.000ml        bovenstaande actie uitvoeren en melding bij BG maken
• >100.000KVE/1.000ml      alle activiteiten die aan het koelsysteem gekoppeld zijn, staken

Belang van Waterkwaliteit voor Menselijke Gezondheid

Bovenstaand is van belang voor de gezondheid van de mens. Legionella bacteriën bestaan uit een aantal serotyperingen. Een aantal van deze serotyperingen (of ondersoorten) zijn bij inademing een risico op ziekten als Pontiac fever, wat een stevige griep veroorzaakt, maar vanzelf overgaat of de veteranenziekte. De laatste kan een longontsteking veroorzaken met mogelijk overlijden tot gevolg. Doordat een koeltoren aerosolen uitstoot, waar de Legionella bacterie zich in bevindt, kunnen deze worden ingeademd door de mens. De Legionella bacterie gaat zich dan nestelen in de longblaasjes waar een optimale temperatuur heerst voor de bacterie. Deze vermenigvuldigt zich in de longblaasjes, met bovenstaand ziektebeeld tot gevolg.

Biociden in de Strijd tegen Legionella

Als biociden kan een aantal middelen worden ingezet. De bekendste en meest toegepaste is natriumhypochloriet. Naast NaOCl (natriumhypochloriet) kunnen ook ClO₂ (chloordioxide), Br (broom), H₂O₂ (waterstofperoxide), biodispergeermiddelen maar ook bijvoorbeeld O₃ (ozon) worden toegepast. Deze middelen hebben allen een nawerking in het systeem, doordat deze gedoseerd worden. De keuze voor één van deze middelen wordt bepaald door de prijs, beschikbaarheid, bedrijfsfilosofie en type koelwater. De pH is een belangrijke parameter voor een goede werking van de toegepaste middelen. Het is daarom van belang om deze te monitoren.

Naast biociden kunnen er ook ‘poortwachters’ worden gebruikt die op één locatie in het koelwatersysteem, een actie uitvoeren. Denk hierbij aan UV licht of ultra filtratie. Een andere actie die kan plaatsvinden is thermische desinfectie. De biologische waterbehandeling zorgt er voor dat er geen biologische groei en afzetting van slijmlagen (biofilm) in het distributiesysteem, maar ook de onderdelen in de koeltoren, waaronder de koelpakketten, waterbak en omkasting kan plaatsvinden. Fysisch-chemisch is het koelwater van belang dat er geen afzettingen in de vorm van kalk en sediment kunnen plaatsvinden in het koelwatersysteem. Deze afzettingen zorgen voor schade in de koeltoren, waterdistributie en pompen. Naast schade loopt de capaciteit van het koelsysteem terug.

Waterverbruik en Indikking in Koeltorens

Koeltorens verbruiken water door verdamping en spatwaterverliezen. De aanwezige zouten verdampen niet, dus zal deze concentratie hoger worden. Hier is dan sprake van indikking. Door middel van spui zal deze indikking worden verminderd. Vaak wordt dit gemonitord met een geleidbaarheidsmeter of een Redox meter. Deze geven een maat voor het aantal opgeloste zouten in het koelwater. Ook hier is het type koelwater weer van groot belang.  Verschillende regio’s in Nederland en België hebben leidingwater van wisselende kwaliteit. Een maat waarin dat wordt weergegeven in graden Duits. Op de volgende website staan deze waarden vermeld voor Nederland. https://www.waterhardheid.nl/lijst-waterhardheden-in-nederland

Kritische Parameters en Corrosie Preventie

Naast pH en geleidbaarheid zijn er ook nog andere parameters waar rekening mee moet worden gehouden. Ca (calcium) en Mg (magnesium) als hardheid, CaCO₃ (calciumcarbonaat) als alkaliteit, chlorides als uit de dosering in het geval van NaOCl en ijzer als opgepompt bronwater als koelmedium wordt gebruikt. Om afzettingen als bovenstaand tegen te gaan kan er gekozen worden voor een corrosie inhibitor. Als de pH, geleidbaarheid, biocide alsook de spui onder controle is, wordt met een corrosie inhibitor de koeltoren en het distributiesysteem beschermd tegen schade zoals corrosie en overtollige afzettingen.

Risico Inventarisatie en Beheersplan voor Koelsystemen

Om het koelsysteem onder volledige controle te krijgen en het risico op het voorkomen van Legionella te bestrijden is het zeer raadzaam, zelf verplicht vanuit BG, om een Risico Inventarisatie en Beheersplan (RI&B) van het koelsysteem te hebben. Een RI&B beschrijft het complete koelsysteem en geeft de zwakke of risicovolle plekken aan. Zo is bijvoorbeeld het gebruik van terugslagkleppen, het vermijden en of het weghalen van dode/ blinde leidingen beschreven. Het beheersplan geeft maatregelen aan om contaminatie en verontreinigingen van bacteriologische groei tegen te gaan. Dit zal resulteren in een optimalere betrouwbaarheid van de koelinstallatie.